Układ klimatyzacji w samochodzie stał się w ciągu kilkunastu ostatnich lat wyposażeniem, postrzeganym jako absolutnie niezbędne. Samochód posiadający to nieocenione udogodnienie, w letnie dni daje swojemu użytkownikowi ogromny komfort w czasie podróżowania. Jednak nieumiejętnie użytkowana i serwisowana klimatyzacja, potrafi często zrobić przysłowiowe „więcej szkody niż pożytku”, narażając przy okazji użytkownika na niemałe koszty.
Największymi problemami dla użytkowników samochodów wyposażonych w klimatyzacje są awarie układu i jego zanieczyszczenie grzybami i mikroorganizmami.
Aby ustrzec się większości awarii systemu klimatyzacji, należy pamiętać o tym, iż wymaga on przede wszystkim:
- Regularnego uruchamiania, także w zimie, gdy warunki na to pozwalają (sprężarka klimatyzacji uruchamia się tylko w dodatniej temperaturze otoczenia). Należy pamiętać aby sporadycznie uruchamiać układ klimatyzacji i pozwalać mu przez kilkanaście minut pracować z włączoną sprężarką. Klimatyzacja wypełniona jest czynnikiem chłodzącym i olejem do smarowania sprężarki. Po uruchomieniu układu i kilku-kilkunastu minutach pracy, te dwie substancje mieszają się ze sobą i tworzą w układzie swoistą emulsję, chroniącą jego wewnętrzne elementy.
- Corocznego serwisowania przy użyciu specjalistycznego urządzenia posiadanego przez wiele warsztatów. Serwis układu klimatyzacji polega przede wszystkim na oczyszczeniu i ewentualnym uzupełnianiu czynnika chłodniczego, a w razie potrzeby także uzupełnieniu oleju w układzie.
- Regularnej wymiany filtra-osuszacza, znajdującego się w układzie klimatyzacji. Filtr powinno się wymieniać z częstotliwością zalecaną przez producenta pojazdu. W praktyce trzeba o tym pamiętać co 2-4 lata. Zadaniem osuszacza jest absorbowanie wilgoci z układu a możliwości absorpcyjne materiału filtrującego są ograniczone. Po całkowitym wypełnieniu się filtra-osuszacza, materiał absorpcyjny, który nie może już przyjąć więcej wilgoci, stopniowo ulega uszkodzeniu i zaczyna zanieczyszczać układ klimatyzacji. W dłuższej perspektywie czasowej, ten proces nieodmiennie prowadzi do uszkodzenia (zatarcia się) sprężarki klimatyzacji, co zazwyczaj wiąże się z dużymi kosztami dla użytkownika. Należy tu bezwzględnie przestrzec, że kupowanie używanych filtrów-osuszaczy, stanowczo nie jest dobrym pomysłem! Budowa filtra wymusza na nim bezwzględne wchłanianie wilgoci. Zazwyczaj sprzedawcy używanych filtrów przechowują je w stanie otwartym i zanim taki filtr zostanie sprzedany, zdąży wchłonąć na tyle dużo wilgoci z otoczenia, że po zakupie nadaje się tylko i wyłącznie do wyrzucenia, bo zamontowany do pojazdu, w relatywnie krótkim czasie zniszczy sprężarkę klimatyzacji.
Przestrzeganie 3 powyższych zaleceń, bez wątpienia wydłuży znacznie czas bezproblemowego korzystania ze sprawnej klimatyzacji. Czy to zatem wystarczy?
Nie! Utrzymywanie układu w sprawności mechanicznej to jedno, kolejna kwestia, niezwykle ważna i wynikająca z troski o zdrowie podróżujących samochodem, to dbałość o jego czystość.
Z uwagi na budowę i specyfikę pracy układu klimatyzacji, jest on szczególnie narażony na rozwój grzybów i mikroorganizmów w obrębie jego wybranych elementów. Aby ograniczyć możliwość namnażania się szkodliwych dla zdrowia drobnoustrojów, warto przynajmniej raz do roku przeprowadzić kompleksowe odgrzybianie układu klimatyzacji w samochodzie.
Najbardziej rozpowszechnione są dwie metody pozbywania się niechcianych mikroorganizmów:
– odgrzybianie za pomocą wytwarzania ozonu w kabinie pojazdu,
– odgrzybianie przy użyciu preparatów chemicznych.
Odgrzybiania za pomocą wytwarzania ozonu nie jesteśmy na dobrą sprawę w stanie wykonać samodzielnie, gdyż do jego przeprowadzenia niezbędne jest posiadanie generatora ozonu, którym zazwyczaj dysponują wyspecjalizowane w obsłudze układów klimatyzacji warsztaty. Ozon jest bardzo silnym utleniaczem i posiada silne właściwości bakteriobójcze, jego zastosowanie w odpowiedniej dawce we wnętrzu samochodu, nie tylko pozwala pozbyć się szkodliwych mikroorganizmów ale także pomaga zlikwidować nieprzyjemne zapachy. Cały proces ozonowania wnętrza pojazdu zazwyczaj trwa nie dłużej niż godzinę i kosztuje kilkadziesiąt złotych.
Alternatywną metodą jest odgrzybianie wnętrza przy pomocy preparatów chemicznych. Zazwyczaj wykonuje się odgrzybianie ultradźwiękowe, przy użyciu dedykowanego urządzenia i specjalistycznego środka chemicznego lub odgrzybianie mechaniczne, przeznaczonym do tego celu preparatem.
Odgrzybianie ultradźwiękowe jest procesem bardzo skutecznym. Preparat chemiczny, który za pomocą dedykowanego urządzenia jest rozpylany w pojeździe w postaci specjalnej „mgiełki”, dociera do najdalszych zakamarków wnętrza pojazdu, skutecznie niszcząc wszystkie drobnoustroje i mikroorganizmy, które znajdą się na jego drodze. Wadą tego rozwiązania, z punktu widzenia użytkownika, jest możliwość wykonania tego rodzaju usługi tylko w warsztacie posiadającym urządzenie a także cena samej usługi, która opiewa zazwyczaj na kwotę 100-150 złotych.
Klimatyzację można także odgrzybiać we własnym zakresie, przy użyciu ogólnodostępnych preparatów chemicznych, służących do tego celu. Zazwyczaj ten rodzaj odgrzybiania układu, wiąże się z niskim kosztem, dużą pracochłonnością i dość dobrą skutecznością, pod warunkiem starannego wykonania.
Decydując się na samodzielne odgrzybienie układu, warto pamiętać o kilku ważnych wskazówkach:
- wskazane jest używanie preparatów chemicznych wyprodukowanych przez renomowanych producentów, których skuteczność została potwierdzona badaniami laboratoryjnymi,
- skuteczność odgrzybienia układu klimatyzacji, zapewnia przede wszystkim jak najlepszy dostęp do parownika klimatyzacji i jego obfite spryskanie preparatem, czasem wymaga to demontażu wielu elementów wnętrza pojazdu!
- niezależnie od wskazówek w instrukcji obsługi produktu warto pamiętać, że zbyt obfite i zbyt płytkie dozowanie preparatu do kanałów wentylacyjnych w desce rozdzielczej, może skutkować poważnym i nieodwracalnym uszkodzeniem układów elektronicznych w pojeździe (np. radioodtwarzacz, panel sterowania klimatyzacji automatycznej, skrzynka bezpieczników itp.), a koszty ewentualnej naprawy, mogą w takiej sytuacji znacznie przekroczyć oszczędności wynikające z samodzielnego wykonania czynności.
Niezależnie od tego czy odgrzybienie układu klimatyzacji wykonają Państwo samodzielnie, czy też powierzycie tą czynność warsztatowi samochodowemu, warto o niej pamiętać, zwłaszcza gdy wiosna budzi się za oknami a słońce przygrzewa coraz mocniej!